Sygn. akt XV C 908/16

 

WYROK CZĘŚCIOWY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 października 2017 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku Wydział XV Cywilny

w składzie następującym: SSR del. do SO Katarzyna Kazaniecka - Kapała protokolant: staż. Magdalena Małachowska po rozpoznaniu w dniu 9 października 2017 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w Warszawie przeciwko

o zapłatę

 

1. Oddala powództwo Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w Warszawie w stosunku do pozwanej

 

14. Zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 14.417 zł (czternaście tysięcy czterysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

wyroku częściowego z dnia 23 października 2017 roku

Powód                                              Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz

Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w Warszawie pozwem skierowanym przeciwko i                        domagał się wydania nakazu zapłaty w

postępowaniu nakazowym i orzeczenie nim, że pozwani mają zapłacić solidarnie na rzecz powoda kwotę 226.350,00 zł z tytułu hipoteki umownej kaucyjnej ustanowionej na rzecz powoda, a obciążającej nieruchomość, dla której Sąd Rejonowy Wejherowie prowadzi księgę wieczystą o nr                                                                                                                                           wraz z

odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 226.350,00 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, z zastrzeżeniem prawa do powoływania się przez pozwanych w postępowaniu egzekucyjnym na ograniczenie ich odpowiedzialności do:

• prawa własności nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą o nr
• odsetek ustawowych za dwa ostatnie lata przed przysądzeniem prawa własności nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą o nr

Nadto powód wniósł o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu w kwocie 13.707 zł w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 10.800 zł, opłaty⁷ od pozwu w kwocie 2.830 zł, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł oraz opłaty za uzyskanie odpisu zupełnego księgi wieczystej w kwocie 60,00 zł.

Uzasadniając żądanie pozwu powód wskazał, iż w dniu 28 sierpnia 2008 r. i zawarli z Bank Spółka Akcyjna Łodzi umowę kredytu hipotecznego indeksowanego nr do CHF, na mocy której wierzyciel pierwotny udzielił kredytu, którego równowartość w dacie sporządzenia umowy wynosiła 106.736,40 CHF. Spłata kredytu została zabezpieczona hipoteką kaucyjną do kwoty stanowiącej 170% kwoty kredytu, wpisaną do księgi wieczystej nieruchomości nr

                                                  Ze względu na brak regulowania należności z tytułu umowy kredytu wierzyciel pierwotny wypowiedział umowę kredytobiorcom i wszczął przeciwko nim postępowanie egzekucyjne, które nie doprowadziło do zaspokojenia wierzytelności.

Powód w oparciu o umowę o przelew wierzytelności zawartej z wierzycielem pierwotnym w dniu 19 grudnia 2014 r. nabył wierzytelność wynikającą z przedmiotowej umowy kredytu wraz z prawem naliczenia odsetek. Powód podał, iż zamierza wystąpić z wnioskiem o wszczęcie egzekucji z nieruchomości obciążonej hipoteką, a stanowiącej własność pozwanych.

Powód dalej wywiódł, iż zgodnie z art. 1025§ 3 k.p.c. hipoteka umowna zwykła zabezpiecza także roszczenie o odsetki za opóźnienie za okres dwóch lat przed przysądzeniem prawa własności nieruchomości obciążonej hipoteką oraz koszty postępowania w wysokości nie przekraczającej dziesiątej części kapitału.

Powód wskazał, iż wartość przedmiotu sporu w niniejszej sprawie w kwocie 226.350 zł stanowi część niespłaconej kwoty kapitału kredytu. Na dzień 16 lipca 2016 r. całość zadłużenia wynikającego z umowy m z dnia 28 sierpnia 2008 r. wynosi łącznie 663.528,69 zł.

Wobec braku podstaw do wydania w sprawie nakazu zapłaty, została ona przekazana do postępowania zwykłego.

We wniesionych odpowiedziach na pozew pozwani wnieśli o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz każdego z pozwanych kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwani zgłosili zarzut bezwzględnej nieważności kredytu. Podali, iż umowa kredytu hipotecznego nr                                     została zawarta z konsumentem za pomocą

ustalonego wzorca umowy, a treść zapisów nie była indywidualnie ustalona z
konsumentem. Umowa ta jest nieważna ich zdaniem z uwagi na sprzeczność z ustawą Prawo bankowe oraz zastosowane klauzule abuzywne, których wyeliminowanie pozbawia umowę essentialia negotii umowy kredytowej. Nieważnością są dotknięte zapisy dotyczące istoty umowy, głównego świadczenia stron. Zawarta umowa bowiem ich zdaniem w zbyt odległy sposób odbiega od essentialia negotii umowy kredytu, aby mogła zostać uznana za umowę kredytu w rozumieniu Prawa Bankowego.

Pozwani podali, iż w przedmiotowej sprawie strony zawarły umowę, na której podstawie bank przekazał do dyspozycji określoną kwotę w złotych polskich stanowiących równowartość określonej w umowie ilości franków szwajcarskich. Wartość ta była ustalana w odniesieniu do ceny kupna franka szwajcarskiego obowiązującej w banku w dniu udzielenia kredytu (§ 1.1). Zgodnie z § 9.2 umowy faktyczne przeliczenie kredytu miało zostać dokonane w dniu wypłaty kredytu lub transzy po kursie z dnia uruchomienia środków. Zgodnie z umową kredytobiorca miał spłacać powyższy kredyt w polskich złotych, według ceny sprzedaży franka szwajcarskiego obowiązującej w banku w dniu wpłacenia konkretnej raty (§10.3).

Przyjęcie takiej konstrukcji spowodowało, iż kredytobiorca został zobowiązany do zwrotu innej kwoty kredytu, niż kwota udzielonego kredytu. Kredytobiorca tym samym nie znał dokładnej wartości swojego świadczenia. Pozwani zwrócili uwagę, iż spłata kredytu stanowi jedno świadczenie podzielne, a nie okresowe, zatem cała wartość kredytu powinna być z góry określona - co nie miało miejsca w niniejszej sprawie. Pozwani wskazali, iż wynikająca z umowy kwota kredytu jest zmienna, z uwagi na zmieniający się kurs waluty indeksowanej. Nie została w umowie wskazana również jednoznacznie waluta kredytu.

Pozwani podnieśli również, że postanowienia umowne prowadziły w istocie do obejścia ówcześnie istniejącego prawa, gdyż w celu skutecznego zawarcia umowy na kredyt związany CHF, umowa taka winna powodować lub móc powodować dokonywanie między stronami umowy rozliczeń w walutach obcych albo przeniesienie między stronami umowy własności wartości dewizowych.

W ocenie pozwanych bezwzględna nieważność umowy' kredytu powoduje, iż nie powstał obowiązek spłaty kredytu, to jest obowiązek zabezpieczony hipoteką oraz będący przedmiotem przelewu wierzytelności.

Pozwani wskazali dalej, iż wbrew wywodom powoda nie korzysta on z domniemania wnikającego z art. 71 u.k.w.h., to jest domniemania istnienia prawa wynikającego z wpisu hipoteki. Przepis ten bowiem został usunięty przez ustawodawcę z systemu prawa z dniem 20 lutego 2011 r..

Pozwani zgłosili także zarzut braku udowodnienia przez stronę przeciwną wysokości zobowiązania. Pozwani zaprzeczyli jednocześnie w całości wskazanej przez powoda kwocie długu hipotecznego.

Pozwani podali, iż nawet gdyby uznać, iż przedmiotowa umowa nie jest w całości bezwzględnie nieważna, jest co najmniej nieważna w części, tj. w zakresie postanowień §9.2 i § 10.3 oraz § 14.2 i 3. Natomiast wobec wykluczenia klauzul indeksacyjnych konieczne byłoby traktowanie kredytu jako kredytu złotówkowego z zachowanym oprocentowaniem. Zatem skoro przez cały czas trwania kredytu kredytobiorcy nadpłacali kolejne raty, rzeczywisty dług z pewnością nie pokrywa się z oświadczeniem pierwotnego wierzyciela. Nie wiadomo zatem, czy skuteczne było wypowiedzenie umowy kredytu, jeśli w rzeczywistości kredytobiorcy nie pozostawali w opóźnieniu ze spłatami.

Pozwani wskazali, iż jako dłużnicy rzeczowi nie są w stanie uzyskać niezbędnych dokumentów pozwalających na ewentualne ustalenie rzeczywistej wysokości długu, tj. informacji o tym, jakie wpłaty w jakim dniu były dokonywane przez dłużnika osobistego i w jaki sposób i po jakim kursie były te wpłaty zaliczane przez wierzyciela. W konsekwencji zakwestionowali wysokość zadłużenia wynikającą z cesji wierzytelności, bankowego tytułu egzekucyjnego i postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności. Pozwani podali, iż są to w istocie dokumenty prywatne.

W piśmie procesowym datowanym na 22 maja 2017 r. powód podtrzymał swe dotychczasowe stanowisko wskazując, iż wykorzystanie mechanizmu indeksacji co do zasady nie narusza natury kredytu, przepisów Prawa bankowego, ani żadnych innych powszechnie obowiązujących przepisów prawa krajowego, a kredyty indeksowane, denominowane funkcjonowały i funkcjonują powszechnie w obrocie. Określona w umowie kredytu bankowego waluta kredytu oraz określona w tej umowie waluta spłaty kredytu nie muszą być tożsame. Powód podkreślił, iż ryzyko kursowe spoczywa na obu stronach umowy⁷ w takim samym zakresie.

Powód podał, iż umowa kredytu indeksowanego była w wielu aspektach korzystniejsza niż umowa kredytu udzielana w złotówkach.

W ocenie powoda, pozwani nie wykazali, że zawarta pomiędzy stronami umowa kredytu naruszała w jakikolwiek sposób zasadę lojalności i słuszności kontraktowej, zasadę uczciwego obrotu czy też zasadę braku rażącej dysproporcji, równości stron. Świadczenie kredytobiorców w chwili zawarcia umowy było określone w sposób dostateczny do uznania, iż doszło do skutecznego zawarcia umowy. Nadto ewentualny fakt, że to bank miał ustalać ostateczny kurs franka, w oparciu o który dokonywana była indeksacja kwoty zadłużenia nie daje podstaw do przyjęcia, ze świadczenie nie zostało określone w chwili zawarcia umowy. Kredytobiorcy znając kurs franka obowiązujący w banku w chwili zawarcia umowy mieli możliwość oszacowania wysokości swojego świadczenia.

Powód wskazał, iż postanowienie określające walutę kredytu i walutę rat jest ponadto postanowieniem określającym główne świadczenie, zawsze indywidualnie uzgodnionym i nie może być rozpatrywane w kategoriach klauzuli abuzywnej. Postanowienie umowy odpowiadające przesłankom z art. 385 ¹ § 1 zd. 1 k.c. nie podlega sankcji z tego przepisu, jeżeli dotyczy głównych świadczeń stron i zarazem zostało sformułowane jednoznacznie, nie jest zatem niedozwolonym postanowieniem umownym. Z koeli sankcją stwierdzenia, iż dane postanowienie umowy jest postanowieniem niedozwolonym, jest brak związania tym postanowieniem, czyli jego bezskuteczność - co nie powoduje nieważności czy bezskuteczności całej umowy. Pozwani zatem przez wskazywanie abuzywności postanowień umowy lub wzorca regulujących kwestię wyboru kursu właściwego do
przeliczeń, pozwalających bankowi osiągnąć korzyść z uwagi na spread walutowy lub nadających uprawnienie do zmiany tabeli banku, nie mogą osiągnąć celu oddalenia powództwa.

Powód wskazał, iż nawet poprzez wyeliminowanie klauzul uznanych za abuzywne, nie doszłoby do zmiany charakteru umowy kredytu z indeksowanej na kredyt złotowy, albowiem stanowiłoby to zbyt daleko idącą ingerencję w treść umowy. Nawet uznając, że klauzula zezwalająca bankowi na przeliczenie wypłaconej kwoty⁷ kredytu, jak i rat kredytu zgodnie z kursem kupna i sprzedaży przewidzianym w Tabeli Kursów Walut Obcych była bezskuteczna, a na jej miejsce nie wchodziły żadne inne przepisy, to nie można jednocześnie uznać, że wobec eliminacji przedmiotowego wzorca doszłoby do zasadniczej zmiany treści umowy. Nadal pozostawałaby ona umową o kredyt indeksowany do kursu franka szwajcarskiego, a jedynie brak byłoby normy, która określiłaby wysokość tej indeksacji.

Powód podał, iż w niniejszej sprawie mają zastosowanie przepisy ustaw o księgach wieczystych i hipotece sprzed nowelizacji z 2011 r.. Domniemanie istnienia hipoteki nie rozciąga się na istnienie zabezpieczonej hipoteką wierzytelności; dlatego art. 71 rozszerzył domniemanie istnienia hipoteki, obejmując nim także wierzytelności. Pozwani nie obalili tego domniemania i nie przedstawili żadnych dowodów na potwierdzenie spłaty zadłużenia wynikającego z umowy kredytu.

Pozwany mm zmarł w dniu 1 maja 2017 r., w związku z czym w dniu 28 czerwca 2017 r. Sąd na podstawie art. 174 § 1 pkt 1 Kpc zawiesił z dniem 1 maja 2017 r. postępowanie w stosunku do pozwanego  W konsekwencji wyrok wydany w niniejszej sprawie w dniu 23 października 2017 r. pozostaje wyrokiem częściowym — wydanym jedynie w stosunku do pozwanej

Sad ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 28 sierpnia 2008 r.                         Spółka Akcyjna

Oddział w Łodzi, z siedzibą w Katowicach zawarł z

m umowę kredytu hipotecznego nr                                         która w chwili zawarcia

przewidywała udzielenie kredytu w kwocie 209 523,55 zł indeksowanego kursem CHF. W umowie wskazano, iż przy założeniu, że uruchomiono całość kredytu w dacie sporządzenia umowy równowartość kredytu wyniosłaby 106.736,40 CHF. Rzeczywista równowartość miała zostać określona po wypłacie ostatniej transzy kredytu. Kredytobiorcy oświadczyli, iż są świadomi ryzyka kursowego, związanego ze zmianą kursu waluty indeksacyjnej w stosunku do złotego, w całym okresie kredytowania i akceptują to ryzyko.

Spłata kredytu miała następować w 420 miesięcznych równych ratach kapitałowo-odsetkowych.

Strony ustaliły zmienne oprocentowanie kredytu, które na dzień sporządzenia umowy wyniosło 5,49% w skali roku, na które składała się suma obowiązującej stawki DBCHF i marży banku, która wynosiła 2,68%. Kredytobiorcy oświadczyli, iż są świadomi ryzyka wynikającego ze zmiennego oprocentowania w całym okresie kredytowania i akceptują to ryzyko.

Rata kapitałowo-odsetkowa, przy założeniu uruchomienia całości kredytu w dacie sporządzenia umowy wynosiłaby równowartość 572,49 CHF. Rzeczywista wysokość rat odsetkowych lub rat kapitałowo-odsetkowych miała zostać określona w harmonogramie spłat.

Na dzień sporządzenia umowy odsetki karne wynosiły 10,98% i ulegały zmianie w przypadku zmiany indeksu DBCHF i nie mogły być większe niż odsetki maksymalne, których wysokość nie mogła w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego NBP. Wysokość stopy kredytu lombardowego NBP na dzień sporządzenia umowy wynosiła 7,50%. Natomiast po przewalutowaniu kredytu na walutę polską odsetki karne na dzień sporządzenia umowy wyniosłyby 16,96%, byłyby nie większe niż odsetki maksymalne i ulegałyby zmianie w przypadku zmiany indeksu DBPLN.

Całkowity koszt kredytu na dzień sporządzenia umowy wyniósł 264.761,80 zł, natomiast rzeczywista stopa oprocentowania — 5,63%. Ostateczną wysokość całkowitego kosztu kredytu oraz rzeczywistej stopy oprocentowania uzależniono od zmian poziomu oprocentowania kredytu w całym okresie kredytowania. Kredyt miał być wypłacony w dwóch transzach (§1 umowy).

Zabezpieczenie spłaty kredytu (§3 umowy) stanowiła hipoteka kaucyjna na rzecz Banku w polskich złotych do kwoty stanowiącej 170% kwoty kredytu na nieruchomości żony w o numerze księgi wieczystej

Wysokość rat odsetkowych miała zostać określona w harmonogramie spłat, który miał być doręczony w dniu uruchomienia poszczególnych transz w przypadku kredytu transzowego, zaś wysokość rat kapitałowo —odsetkowych miała zostać określona w harmonogramie spłat po wypłacie całości kredytu, rezygnacji z pozostałej części kredytu lub wygaśnięciu roszczenia o uruchomienie pozostałej części kredytu. Harmonogramy te miały stanowić integralną część umowy kredytu. Każdorazowy harmonogram określać miał wysokość rat spłaty przez okres dwóch lat kredytowania. Przed upływem dwóch lat kredytobiorcy mieli otrzymywać harmonogram na kolejny dwuletni okres trwania umowy kredytu. Na wniosek kredytobiorcy bank zobowiązany był przesłać harmonogram na cały okres kredytowania (§7 umowy)

W dniu wypłaty kredytu lub każdej transzy kredytu kwota wypłaconych środków miała być przeliczana do CHF według kursu kupna walut określonego w Tabeli Kursów - obowiązującego w dniu uruchomienia środków (§9.2).

Kredytobiorcy obowiązali się dokonać w okresie objętym umową spłaty rat kapitałowo-odsetkowych i odsetkowych w terminach, kwotach i na rachunek wskazany w aktualnym harmonogramie spłat. Harmonogram spłat kredytobiorca miał otrzymywać w szczególności po wypłacie kredytu, każdej transzy kredytu, zmianie oprocentowania — każdorazowo na okres 24 miesięcy.

Wysokość zobowiązana miała być ustalana jako równowartość wymaganej spłaty wyrażonej w CHF - po jej przeliczeniu według kursu sprzedaży walut określonego w „Bankowej tabeli kursów walut dla kredytów dewizowych oraz indeksowanych kursem walut obcych” do CHF obowiązującego w dniu spłaty (§10.3).

Oprocentowanie kredytu było zmienne i miało ulegać zmianie w pierwszym dniu najbliższego miesiąca następującego po ostatniej zmianie indeksu DBCHF (§13 umowy). Indeks ten dla każdego miesiąca stanowiła średnia arytmetyczna stawek WIBOR 3m, obowiązujących w dniach roboczych w okresie liczonym od 26 dnia miesiąca, poprzedzającego miesiąc ostatni do 25 dnia miesiąca poprzedzającego zmianę. W przypadku gdy 26 dzień miesiąca jest dniem wolnym od pracy, średnia stawek WIBOR 3m obliczana była od najbliższego dnia roboczego następującego po tym dniu. W przypadku gdy 25 dzień miesiąca byłby dniem wolnym od pracy, średnia stawek WIBOR 3m obliczana miała być do najbliższego dnia roboczego, poprzedzającego ten dzień. Indeks DBPLN obliczany był do 2 miejsc po przecinku. Indeks ten ulegał zmianie w okresach miesięcznych i obowiązywał od pierwszego dnia miesiąca, jeżeli wartość Indeksu była różna od obowiązującej stawki Indeksu DBPLN o przynajmniej 0,1 punktu procentowego i obowiązywał od pierwszego dnia miesiąca.

W przypadku niespłacenia przez kredytobiorcę w terminie całości lub części raty spłaty wynikającej z umowy kredytu, niespłacona kwota stawała się zadłużeniem przeterminowanym. Bank naliczał od wymagalnego kapitału odsetki karne w wysokości podwójnego oprocentowania umownego. Zastrzeżono, że jeżeli mimo upływu okresu wypowiedzenia, kredytobiorca nie uregulowałby należności Bank w następnym dniu po upływie terminu wypowiedzenia, dokonywałby przewalutowania całego wymagalnego zadłużenia na polski złoty, z zastosowaniem aktualnego kursu sprzedaży dewiz, określonego przez Bank w Tabeli Kursów. Poczynając od dania przewalutowania Bank mógł pobierać od wymagalnego kapitału karne odsetki w wysokości 2-krotnosci oprocentowania kredytów udzielanych w polskich złotych, przy zastosowaniu aktualnego z dnia przewalutowania wskaźnika DBPLN oraz marży obowiązującej w dniu wypłaty kredytu lub jego pierwszej transzy. (§ 14.1-3)

Wypowiedzenie umowy mogło zgodnie z postanowieniami umownymi (§22 umowy) nastąpić w razie stwierdzenia, że warunki udzielenia kredytu nie zostały dotrzymane lub w razie zagrożenia terminowej spłaty⁷ kredytu z powodu złego stanu majątkowego pozwanego. Wówczas Bank mógł wypowiedzieć umowę kredytu w całości lub w części. Okres wypowiedzenia wynosił 30 dni, po którego upływie kredytobiorca był obowiązany do niezwłocznego zwrotu wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami za okres korzystania z kredytu.

Dowód: umowa kredytu hipotecznego nr                k. 64-75; załącznik -regulamin,

k.116-229

Bank Spółka Akcyjna w Warszawie w dniu 21 czerwca 2013 roku wystawił Bankowy Tytuł Egzekucyjny nr                                                      stwierdzając, iż w jego

księgach figuruje wymagalne zadłużenie dłużników solidarnych                                     i

z tytułu zaciągniętego kredytu.

W związku z brakiem spłaty wszystkich zobowiązań stwierdzono, iż zadłużenie dłużników solidarnych na dzień 21 czerwca 2013 r. wynosiło 534.333,14 zł.

Na wymagalne zadłużenie składały się :

• należność główna w kwocie: 379.922,87 zł;
• odsetki umowne za okres korzystania z kapitału w wysokości 16,40% od dnia 28 sierpnia 2008 r. do dnia 24 stycznia 2013 r. w kwocie 2.530,86 zł;
• odsetki za opóźnienie w wysokości 17% od dnia 31 lipca 2011 r. do dnia 21 czerwca 2013 r. w kwocie 151.879,41 zł;

oraz dalsze należne odsetki:

• od kwoty kapitału liczone od dnia 22 czerwca 2013 r. do dnia zapłaty, według

stopy procentowej obowiązującej w                            Bank Spółka Akcyjna, która to

stopa na dzień sporządzenia tytułu wynosiła 17% w stosunku rocznym;

• od kwoty odsetek umownych za korzystanie z kapitału za okres od dnia 22 czerwca 2013 r. do dnia zapłaty liczone w wysokości ustawowej.

Powyższy Bankowy Tytuł Egzekucyjny został zaopatrzony w klauzulę wykonalności przez Sąd Rejonowy w Wejherowie w dniu 23 lipca 2013 r..

Dowód: Bankowy Tytuł Egzekucyjny nr                          

dnia 23 lipca 2013 r., k. 85

W dniu 19 grudnia 2014 r                                    Bank Spółka Akcyjna (następca

prawny Spółka Akcyjna) zawarł z powodem umowę przelewu wierzytelności nr  na mocy której powód nabył wierzytelność wynikającą z

umowy kredytu hipotecznego nr                          zabezpieczonego hipoteką umowną

kaucyjną na nieruchomości należącej obecnie do pozwanych.

Dowód: umowa przelewu wierzytelności nr 14/2014, k. 12-27 wraz z informacjami z KRS, k.44-63

Pozwani                                   i                                    w dniu 20 kwietnia 2015 r. w

wyniku umowy przeniesienia prawa własności, nabyli nieruchomość położoną w przy ul. dla której Sąd Rejonowy w Wejherowie prowadzi księgę wieczystą o nr         na której dokonano na rzecz powoda zabezpieczenia hipoteką umowną kaucyjną w kwocie 356.190,04 zł wierzytelności wynikającej z umowy kredytu nr

Dowód: odpis zupełny księgi wieczystej r \

W pismach datowanych na 24 lutego 2016 r. powód informował pozwanych

iż nabył wszystkie prawa wynikające z umowy nr                                       a wraz z wierzytelnością nabył jej zabezpieczenia, w tym

hipotekę umowną kaucyjną w kwocie 356.190,04 zł na nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Wejherowie prowadzi księgę wieczystą o nr

Powód wezwał pozwanych jako dłużników rzeczowych - współwłaścicieli powyższej nieruchomości - do zapłaty na jego rzecz kwoty 356.190,04 zł, która powinna nastąpić w terminie 7 dni, na wskazany numer rachunku bankowego. Powód informował, iż przysługuje mu prawo do naliczania dalszych odsetek karnych. Powód nie wykluczył uzgodnienia innych warunków dokonania płatności.

Dowód: pismo z dnia 24 lutego 2016 r., k. 76-77, 80-81; zwrotne potwierdzenie odbioru, k. 78-79, 82-83

Sad zważył, co następuję:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty złożone do akt sprawy przez stronę powodową - w zakresie i na okoliczności wskazane w postanowieniu z dnia 9 października 2017 r. (k. 246, adn. 00:11:10). Żadna ze stron nie kwestionowała ich autentyczności ani prawdziwości — wobec czego Sąd uznał je za w pełni wiarygodne. Za dokument urzędowy Sąd uznał odpis zupełny księgi wieczystej nr                                   pozostałe dokumenty stanowiły w istocie

dokumenty prywatne w rozumieniu art. 245 Kpc. Dokumentem prywatnym pozostawał m. in. Bankowy Tytuł Egzekucyjny wystawiony na rzecz wierzyciela pierwotnego, stwierdzający wierzytelność dłużników osobistych. Sąd miał bowiem na względzie, iż wyrokami z dnia 11 lipca 2011 roku oraz z dnia 15 marca 2011 roku Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodne z Konstytucją art. 194 Ustawy o funduszach inwestycyjnych oraz art. 95 ust. 1 ustawy Prawo Bankowe w zakresie, w jakim nadawały one moc prawną dokumentu urzędowego wyciągom z ksiąg rachunkowych banku czy funduszu w postępowaniu cywilnym.

Jedynie na marginesie należy wskazać, iż art. 105 ustawy Prawo Bankowe nie przewiduje możliwości udostępnienia informacji objętych tajemnicą bankową w sprawach o zapłatę nawet na zapytanie Sądu. Stąd Sąd nie miał możliwości zwrócić się z urzędu do pierwotnego wierzyciela o dalsze dokumenty związane z przedmiotem niniejszego postępowania.

Jak wskazano powyżej, pozwany                                                   zmarł w trakcie

postępowania — wobec czego wyrok wydany w niniejszej sprawie w dniu 23 października 2017 r. pozostaje wyrokiem częściowym — wydanym jedynie w stosunku do pozwanej           (zgodnie z art. 317§1 Kpc).

Powództwo względem pozwanej                                     nie zasługiwało w ocenie

Sądu na uwzględnienie.

Powód                                              Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz

Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w Warszawie domagał się zasądzenia od pozwanych solidarnie na jego rzecz kwoty 226.350,00 zł z tytułu hipoteki umownej kaucyjnej ustanowionej na rzecz powoda, a obciążającej nieruchomość dla której Sąd Rejonowy w Wejherowie prowadzi księgę wieczystą o nr

W myśl art. 69 ustawy Prawo Bankowe z dnia 29 sierpnia 1997 r., w brzmieniu aktualnym na moment zawarcia umowy nr                                               - przez umowę kredytu bank

zobowiązywał się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązywał się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Umowa kredytu powinna była być zawarta na piśmie i określać w szczególności:

• strony umowy,
• kwotę i walutę kredytu,
• cel, na który kredyt został udzielony,
• zasady i termin spłaty kredytu,
• wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany,
• sposób zabezpieczenia spłaty kredytu,
• zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu,
• terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych,
• wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje,
• warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.

Jednocześnie strony zawierające umowę mogły ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego ( art. 353¹ Kc).

Powód jako podstawę powstania wierzytelności wskazał umowę kredytu hipotecznego nr  zawartą miedzy dłużnikami osobistymi i a          Bank Spółka Akcyjna, którą to wierzytelność nabył w

drodze umowy⁷ przelewu wierzytelności nr                         z dnia 19 grudnia 2014 r..

Zgodnie bowiem z art. 509 Kc, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania; wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Zabezpieczenie wierzytelności wynikającej z przedmiotowej umowy⁷ stanowiła m. in. hipoteka umowna kaucyjna do kwoty 356.190,04 zł na nieruchomości położonej w Wejherowie, dla której Sąd Rejonowy w Wejherowie prowadzi księgę wieczystą o nr     Nieruchomość ta obecnie stanowi własność

1. in. pozwanej - będącej dłużnikiem rzeczowym.

W myśl art. 65 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (dalej jako u.k.w.h.), w brzmieniu sprzed dnia 20 lutego 2011 roku, w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można było nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel mógł dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości.

Podstawa odpowiedzialności pozwanej jako dłużnika rzeczowego za wierzytelność wynikającą z umowy nr                                                         ma charakter in solidum -

odpowiedzialność za zaspokojenie wierzytelności, zabezpieczonej hipoteką ponosi zarówno dłużnik osobisty jak i rzeczowy, przy czym odpowiedzialność ta wynika z różnych tytułów prawnych. Dłużnik osobisty, zaciągający zobowiązanie odpowiada całym swoim majątkiem, zaś dłużnik rzeczowy, będący właścicielem obciążonej hipoteką nieruchomości odpowiada tylko z tejże nieruchomości, do wysokości hipoteki.

Zgodnie z art. 73 u.k.w.h. właściciel nieruchomości niebędący dłużnikiem osobistym może, niezależnie od zarzutów, które mu przysługują osobiście przeciwko wierzycielowi hipotecznemu, podnosić zarzuty przysługujące dłużnikowi oraz te, których dłużnik zrzekł się po ustanowieniu hipoteki.

Pozwana                                  podniosła w niniejszej sprawie szereg zarzutów, w

tym zarzut bezwzględnej nieważności umowy kredytu oraz zarzut braku udowodnienia wysokości zobowiązania. Pozwana wskazała również, iż powód nie korzysta z domniemania wynikającego z art. 71 ustawy o księgach wieczystych i hipotece z dnia 6 lipca 1982 r., w brzmieniu aktualnym na chwilę zawarcia umowy kredytu.

W myśl art. 71 u.k.w.h. domniemanie istnienia prawa wynikające z wpisu hipoteki obejmowało, jeżeli chodzi o odpowiedzialność z nieruchomości, także wierzytelność zabezpieczoną hipoteką. Przepis ten jednak został uchylony z dniem 20 lutego 2011 r. Ustawą o zmianie ustaw}' o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw z dnia 26 czerwca 2009 r. (Dz.U. Nr 131, poz. 1075). Zgodnie z art. 10 ust. 1 i 2 cytowanej ustawy do hipotek kaucyjnych powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy⁷, stosuje się przepisy, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, z wyjątkiem przepisów o rozporządzaniu opróżnionym miejscem hipotecznym. Z tym zastrzeżeniem, iż do hipotek zwykłych powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy⁷ stosuje się przepisy ustawy o księgach wieczystych i hipotece, w dotychczasowym brzmieniu, z wyjątkiem art. 76 ust. 1 i 4 tej ustawy, które stosuje się w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. To samo dotyczy hipotek kaucyjnych zabezpieczających roszczenia związane z wierzytelnością hipoteczną, lecz nieobjętych z mocy ustawy hipoteką zwykłą, powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

Tym samym, w wypadku hipoteki kaucyjnej co do zasady zastosowanie znajduje znowelizowania ustawa o księgach wieczystych i hipotece, chyba że konstrukcyjnie związana jest z hipoteką zwykłą, którą uzupełnia, by umożliwić zabezpieczenie tych należności, których hipoteka zwykła nie obejmowała, a więc że jest hipoteką przewidzianą w obowiązującym poprzednio art. 102 ust. 2 u.k.w.h. Takie postanowienie realizuje założenie jednolitości prawnej zabezpieczenia, które ustanowiono z wykorzystaniem powiązanych ze sobą funkcjonalnie dwóch rodzajów hipoteki. Zważywszy, że nowelizacja spowodowała zastąpienie dwóch typów hipoteki jednym, poddanie skutków zabezpieczenia hipotecznego jednej wierzytelności z należnościami ubocznymi dwóm rożnym konstrukcyjnie rozwiązaniom byłoby nieracjonalne (tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2017 r., V CSK 233/16, LEX 2297421).

Wobec powyższego, ze względu na brak związania przedmiotowej hipoteki kaucyjnej z hipoteką zwykłą, należało uznać, iż na gruncie niniejszej sprawy powód nie korzysta z domniemania zawartego w art. 71 u.k.w.h..

W konsekwencji Sąd podzielił stanowisko pozwanej, iż strona powodowa nie udowodniła wysokości żądania pozwu.

Zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne; tym samym to powód winien wykazać zasadność kwoty dochodzone pozwem. Tymczasem kwota ta, wbrew twierdzeniu powoda, nie wynika z Bankowego Tytułu Egzekucyjnego wydanego na rzecz wierzyciela pierwotnego. Nie wynika również ona również z wpisu w księdze wieczystej dotyczącej hipoteki, zwłaszcza że kwota dochodzona pozwem, nie pokrywa się z kwotą zabezpieczoną hipoteką kaucyjną, czy też kwotą wskazaną w Bankowym Tytule Egzekucyjnym. Nadto powód nie złożył do akt spraw)⁷ żadnego dowodu na okoliczność wykazania wysokości niespłaconej części kwoty kredytu, w postaci harmonogramów spłat czy też historii spłat zadłużenia dokonywanych przez dłużników osobistych. Należy przy tym podzielić stanowisko pozwanych, iż skoro Bankowy Tytuł Egzekucyjny ma charakter dokumentu prywatnego, sporządzonego w istocie przez jedną ze stron umowy, w przypadku zakwestionowania jego treści strona powodowa powinna zaoferować także inne dowody, celem wykazania zasadności swego stanowiska procesowego.

Tymczasem należy wskazać, iż na podstawie dokumentów zaoferowanych przez stronę powodową, Sąd nie był w stanie stwierdzić wysokości roszczenia. Dokumenty te nie pozwalają na zweryfikowanie prawidłowości obliczenia kwoty dochodzonej pozwem. Z przedłożonej do akt umowy kredytu hipotecznego nie wynika przede wszystkim kwota udzielonego kredytu. Z jej zapisów wynika bowiem, iż rzeczywista równowartość kredytu miała zostać określona po wypłacie ostatniej transzy kredytu - co oznacza, iż kwoty wskazane w umowie były kwotami obliczonymi na chwilę zawarcia umowy, a nie rzeczywiście udzielonego kredytu. Nadto rzeczywista wysokość rat odsetkowych lub rat kapitałowo-odsetkowych miała zostać określona w harmonogramie spłat — nie przedłożonym do akt sprawy. Natomiast ostateczną wysokość całkowitego kosztu kredytu oraz rzeczywistej stopy oprocentowania uzależniono od zmian poziomu oprocentowania kredytu w całym okresie kredytowania.

Tymczasem strona powodowa poza umową kredytu oraz regulaminu do tejże, nie złożyła do akt sprawy żadnych dalszych dokumentów, które jak należy rozumieć zostały sporządzone w ślad za przedmiotową umową. Tym samym z akt sprawy nie wynika kwota ostatecznie wypłaconego kredytu, jak również wysokość obowiązujących rat i wysokość dokonanych spłat. W tej sytuacji Sąd nie miał możliwości stwierdzenia zasadności kwoty dochodzonej pozwem czy też kwoty, do której odwoływał się Bankowy Tytuł Egzekucyjny, a także weryfikacji zarzutu strony pozwanej, że wypowiedzenie umowy było przedwczesne z tego względu, że kwoty wpłacone przez dłużników osobistych na poczet spłaty kredytu zostały nieprawidłowo rozliczone. Tymczasem wyżej wskazane okoliczności mają kluczowe znaczenie dla oceny zasadności żądania.

Sąd zgodził się również ze stroną pozwaną, iż część postanowień umownych nie określających w sposób jednoznaczny wzajemnych zobowiązań stron można byłoby rozpatrywać w świetle przepisów o klauzulach niedozwolonych — chociażby z tego względu, iż przewidują wyłącznie dla kontrahenta konsumenta jednostronne uprawnienie do zmiany, bez ważnych przyczyn, istotnych cech świadczenia (art. 385¹ Kc, 385³ Kc). Część z nich została zresztą uznane za klauzule niedozwolone przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (por. decyzję Prezesa UOKiK z dnia 4 sierpnia 2015 r., DDK-61-8/15, w której na podstawie art. 28 ust. 1 Ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów, po przeprowadzeniu wszczętego z urzędu postępowania w sprawie stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, stwierdzono, iż zostało uprawdopodobnione, że                                   Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w

Warszawie stosuje praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów polegającą na sprzecznym z umowami o kredyt hipoteczny                                                                          wyrażony/

denominowany/indeksowany we frankach szwajcarskich zawartymi z konsumentami nieuwzględnianiu przy obliczaniu wysokości oprocentowania tych kredytów ujemnej stawki bazowej LIBOR (tu: W1BOR), w sytuacji, gdy wartość bezwzględna tej stawki jest większa niż wysokość zastrzeżonej w ww. umowach marży kredytu, mimo że suma odsetek należnych dotychczas oraz w bieżącym okresie rozliczeniowym wynikającym z umów przekracza 1 grosz, co może naruszać art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym oraz godzić w zbiorowe interesy konsumentów). Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów miał również zastrzeżenia do postanowień umownych o tożsamej treści do postanowień umowy nr 102604, a mianowicie §9.2 oraz §10.3 (por. stanowisko prezesa UOKiK zawierające istotny pogląd dotyczący spraw II C 3/16 SO w Łodzi, I ACa 1233/16- SA w Łodzi, XXV C 920/16- SO w Warszawie) — które Sąd w niniejszej sprawie podziela.

Wobec powyższego, skoro powód nie wykazał ani wysokości dochodzonego roszczenia, ani jego wymagalności, czym nie sprostał ciężarowi dowodu w rozumieniu art. 6 Kc - powództwo w oparciu o przytoczone wyżej przepisy nie zasługiwało na uwzględnienie. Stąd Sąd orzekł jak w pkt I sentencji wyroku.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu Sąd oparł o zasadę odpowiedzialności za wynik procesu wynikającą z 98§1 Kpc. Stąd Sąd w związku z przegraną powoda w

całości w stosunku do pozwanej                                       zasądził na rzecz pozwanej od

powoda kwotę 14.417 zł, w tym kwotę 14.400 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego ustalonych w oparciu o §2 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r., poz. 1800) oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.