WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy w Gdańsku XV Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Weronika Klawonn

Protokolant: st. M. G.

po rozpoznaniu 3 marca 2017 r. na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego (...) w (...)

przeciwko P. D.

o zapłatę

1.  oddala powództwo,

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 7200 zł. (siedem tysięcy dwieście złotych ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

(...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny (...) z siedzibą w (...) wniósł pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym przeciwko P. D., w którym domagał się zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz kwoty 91.893,95 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu (23 marca 2016 roku) do dnia zapłaty. Równocześnie powód domagał się zwrotu kosztów sądowych w kwocie 1.149 zł oraz kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 5.400 zł, innych kosztów w wysokości 11,49 zł.

Pozwany zawarł z poprzednikiem prawnym wierzyciela umowę bankową z dnia 26 kwietnia 2006 roku. Na jej podstawie bank oddał do dyspozycji pozwanego środki pieniężne. Pozwany nie wywiązał się z przyjętego na siebie zobowiązania. Bank wypowiedział umowę. Umowa uległa rozwiązaniu, cała kwota niespłaconego przez stronę pozwaną kapitału wraz z kwotą odsetek umownych stanowiących część odsetkową raty kapitałowo-odsetkowej za okres obowiązywania umowy oraz odsetek karnych za opóźnienie naliczonych od zadłużenia przeterminowanego. Wierzyciel pozwanego przeniósł na powoda wierzytelność umową przelewu wierzytelności nr (...) z dnia 27 kwietnia 2015 roku.

Roszczenie względem pozwanego jest dodatkowo stwierdzone wyciągiem z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego powoda z dnia 23 marca 2016 roku. Na dochodzoną niniejszym pozwem kwotę składają się:

- niespłacona należność główna w kwocie 46.916,32 zł,

- skapitalizowane odsetki umowne w kwocie 1.533,63 zł za okres od daty zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania, według stopy procentowej ustalonej umową

- skapitalizowane odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia w kwocie 3.928 zł, liczone od dnia następującego po dniu rozwiązania umowy bankowej do dnia poprzedzającego złożenie pozwu od kwoty należności głównej, według stopy procentowej ustalonej umową.

Powód poinformował pozwanego o zawartej z pierwotnym wierzycielem umowie przelewu wierzytelności, jednocześnie wzywając do dobrowolnego spełnienia świadczenia.

W postanowieniu z dnia 1 kwietnia 2016 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Gdańsku wobec stwierdzenia braku podstaw do wydania nakazu zapłaty.

W piśmie procesowym z dnia 25 maja 2015 roku powód wniósł o przeprowadzenie dowodu z dokumentów w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego, postanowienia Sądu Rejonowego w Wejherowie z dnia 13 lutego 2012 roku, w którym zaopatrzono bankowy tytuł egzekucyjny w klauzulę wykonalności, postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego oraz postanowienie Sądu Rejonowego w Wejherowie z dnia 4 marca 2015 roku o nadaniu klauzuli wykonalności na rzecz następcy prawnego pierwotnego wierzyciela(...) Bank (...) –(...) Bank (...)

W oparciu o powyższe wydany został nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym. Pozwany złożył sprzeciw od nakazu zapłaty, w którym wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania według norm przepisanych.

Pozwany zakwestionował wysokość dochodzonej należności głównej, której powód nie wykazał, ograniczając się do podania składników tej należności. Wyciąg z ksiąg bankowych funduszu jest dokumentem prywatnym i nie może stanowić dowodu na okoliczność istnienia i wysokości wierzytelności powoda.

Nie może wiązać pozwanego postanowienie umowy kredytowej z dnia 26 kwietnia 2006 roku z §5 ust. 1, gdyż tak sformułowana klauzula indeksacyjna oznacza, że bank zastrzegł sobie jednostronne uprawnienie do kształtowania wysokości świadczenia konsumenta – bez określenia kryteriów wyznaczenia kursów walut, w oparciu o które naliczone będą te świadczenia. Klauzula stanowi niedozwolone postanowienie umowne.

W piśmie procesowym z dnia 9 stycznia 2017 roku powód podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie. W uzasadnieniu swojego stanowiska powód ponownie wskazał na okoliczności związane z istnieniem wierzytelności względem pozwanego, skutecznością jej przelewu na rzecz powoda. Przedstawiono również sposób ustalenia wysokości należnych powodowi odsetek za opóźnienie w wysokości 46.750,94 zł. W przypadku, gdy pozwany nie zgodzi się z wysokością zadłużenia wskazaną przez powoda, winien wykazać jaki kurs należałoby zastosować do wyliczenia wysokości niespłaconego zadłużenia. Kwota dochodzona niniejszym pozwem została stwierdzona bankowym tytułem egzekucyjnym.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 26 kwietnia 2006 roku poprzednik prawny (...) Bank (...)w (...) – (...)Bank (...) w (...)zawarł z pozwanym umowę kredytu nr (...). W oparciu o przedmiotową umowę pozwany uzyskał kredyt indeksowany kursem franka szwajcarskiego o równowartości w złotych polskich kwoty 19.661,77 CHF na okres od 26 kwietnia 2006 roku do 5 maja 2013 roku. Spłata miała następować w miesięcznych ratach. Ówczesny kurs franka szwajcarskiego wyniósł 2,3870 zł. Kredyt miał zostać przeznaczony w głównej mierze na zakup samochodu.

Zgodnie z §5 ust. 1 umowy spłata wszelkich zobowiązań z tytułu niniejszej umowy dokonywana będzie w złotych. Wysokość zobowiązania będzie ustalana jako równowartość wymaganej spłaty wyrażonej w walucie indeksacyjnej – po jej przeliczeniu według kursu sprzedaży waluty indeksacyjnej określonego w „Bankowej tabeli kursów walut dla kredytów dewizowych i indeksowanych kursem walut obcych”, obowiązującej w (...) Banku (...) w dniu wpływu należności do Banku. Kurs ten w dniu zawarcia umowy wynosił 2,5350 zł.

Dowód: umowa k. 39-42, odpisy KRS k. 23-38;

W dniu 9 grudnia 2011 roku (...) Bank (...) w (...) – następca prawny (...) Bank (...) w (...), wystawił przeciwko pozwanemu bankowy tytuł egzekucyjny opiewający na łączną kwotę 59.769,31 zł.

W postanowieniach z dnia 13 lutego 2012 roku (sygn.. akt (...)) oraz z dnia 4 marca 2015 roku (sygn.. akt (...)) Sąd Rejonowy (...) z uwagi na przekształcenia podmiotowej wierzyciela dwukrotnie zaopatrzył w/w bankowy tytuł egzekucyjny w klauzulę wykonalności.

Egzekucja prowadzona w oparciu o powyższy tytuł wykonawczy przez Komornika (...) J. M. pod sygn.. akt (...) została umorzona wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji postanowieniem z dnia 28 sierpnia 2012 roku.

Dowód: bankowy tytuł egzekucyjny k. 46, postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności k. 47-48 i 51-52, postanowienie Komornika Sądowego k. 49-50;

W dniu 27 kwietnia 2015 roku powód zawarł z (...) Bank (...) w (...) umowę przelewu wierzytelności nr (...), w oparciu o którą doszło do przelewu wierzytelności przysługującej bankowi na rzecz powoda. W załączniku do umowy wskazano, że przedmiotem umowy pozostaje m.in. wierzytelność wynikająca z umowy nr (...) zawartej z pozwanym w dniu 26 kwietnia 2006 roku z saldem zadłużenia na dzień 31 stycznia 2015 roku wynoszącym 88.133,44 zł, w tym kapitału 46.916,32 zł.

Dowód: umowa k. 16-18, wyciąg z załącznika do umowy k. 19 i 82-86;

W piśmie z dnia 8 maja 2015 roku pozwany został zawiadomiony o cesji wierzytelności z jednoczesnym wezwaniem do spłaty całej wymagalnej kwoty wynikającej z umowy kredytu do dnia 22 maja 2015 roku. Podobne zawiadomienie zostało przesłane do pozwanego przez (...) Bank (...) w (...).

Dowód: zawiadomienia o cesji wierzytelności k. 43 i 44;

W dniu 23 marca 2016 roku sporządzony został wyciąg z ksiąg rachunkowych powoda, z którego wynika, że pozwany pozostaje dłużnikiem powoda z tytułu umowy kredytowej o numerze (...). Kwota zobowiązania wynosiła 91.893,95 zł, w tym: 46.916,32 zł tytułem kapitału, 44.977,63 zł tytułem odsetek.

Dowód: wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu k. 45;

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zaoferowanego przez strony niniejszego postępowania. Sąd ocenił wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału (art. 233 § 1 k.p.c.). Sąd poczynił ustalenia faktyczne w oparciu o dokumenty prywatne i urzędowe – wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu, zawiadomienia o przelewie wierzytelności, bankowy tytuł egzekucyjny i inne. Żadna ze stron nie kwestionowała autentyczności ani prawdziwości złożonych wzajemnie dokumentów, Sąd przyznał tym dokumentom domniemania, o których mowa w art. 244 § 1 oraz 245 k.p.c. Ustalono w szczególności istnienie wierzytelności z tytułu rat kredytu bankowego (zawarcie umowy), przelew wierzytelności na rzecz powoda. Niemniej jednak dostarczone przez stronę powodową dokumenty nie pozwoliły na ustalenie kwoty wymagalnej od pozwanego, istnienia roszczenia o zapłatę całej niespłaconej kwoty wynikającej z umowy kredytu bankowego wraz z odsetkami.

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zanim omówione zostaną przesłanki oddalenia powództwa, należy podkreślić, że na stronie powodowej spoczywał, zgodnie z art. 6 k.c., ciężar udowodnienia zarówno istnienia wierzytelności jak również jej wymagalności.

Powód mylnie upatrywał możliwości udowodnienia istnienia oraz wysokości swojego roszczenia poprzez dołączony do akt sprawy wyciąg z ksiąg funduszu sekurytyzacyjnego. Podzielić należy pogląd wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2013 roku wydanego pod sygn.. akt V CSK 329/12 co do tego, że dane ujmowane w księgach rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego mogą stanowić dowód jedynie tego, że określonej kwoty wierzytelność jest wpisana w księgach rachunkowych względem określonego dłużnika na podstawie opisanego w tych księgach zdarzenia np. cesji wierzytelności. Dokumenty te potwierdzają więc sam fakt zdarzenia w postaci cesji wierzytelności. Nie stanowią one jednak dowodu na skuteczność dokonanej cesji wierzytelności oraz istnienia i wysokości nabytej wierzytelności.

Powód udowodnił, że jego poprzednik prawny zawarł z pozwanym umowę kredytu bankowego, który unormowany jest w art., 69 i nast. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku – Prawo bankowe (tekst jedn. Dz.U. z 2016 roku poz. 1988 ze zm.). Stosownie do art. 69 ust. 1 ustawy przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Pozwany zobowiązał się do spłaty kredytu w miesięcznych ratach, w terminach oznaczonych w umowie. Umowa przewidywała również możliwość jej wypowiedzenia przez poprzednika prawnego powoda w sytuacji, gdyby pozwany popadł w opóźnienie w spłacie kolejnych rat.

Powód nabył wierzytelność od banku w drodze umowy przelewu wierzytelności, o której mowa w art. 509-518 k.c. i w związku z powyższym – ogólnie rzecz ujmując - przysługują jemu prawa jak również obowiązki wierzyciela. W postępowaniu cywilnym zmierzającym do uzyskania tytułu egzekucyjnego uprawniającego do przymusowego wyegzekwowania od pozwanego należności z tytułu niespłaconego kredytu powinien więc powód przedstawić dowody na to, że cała wierzytelność z tytułu umowy kredytu bankowego została postawiona w stan wymagalności. Należy nadto podnieść, że powód powinien wykazać kiedy do takiego wypowiedzenia doszło, w jaki sposób ustalono salda należności głównej oraz odsetek – najpierw umownych a następnie odsetek naliczanych z tytułu opóźnienia. W materiale dowodowym sprawy takich informacji zabrakło. W konsekwencji nie sposób uznać jakoby powód wykazał przesłanki odpowiedzialności kontraktowej pozwanego z tytułu nienależytego wykonania albo niewykonania zobowiązania z tytułu umowy kredytu bankowego (art. 471 k.c. w zw. z art. 69 ust. 1 Prawa bankowego).

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie również z uwagi na to, że pozwany skutecznie podniósł zarzut przedawnienia roszczenia. Roszczenie z tytułu umowy kredytu ulega przedawnieniu z upływem trzech lat albowiem związane jest z prowadzoną działalnością gospodarczą (art. 118 k.c.). Wierzytelność z tytułu umowy kredytu, zgodnie z twierdzeniami powoda miała zostać postawiona w stan wymagalności 18 listopada 2010 roku (vide bankowy tytuł egzekucyjny k. 46). Pozew został wniesiony do Sądu w dniu 23 marca 2016 roku. Postępowanie egzekucyjne prowadzone przez poprzednika prawnego powoda przeciwko pozwanemu nie odniosło względem powoda skutku w postaci przerwania biegu przedawnienia, o którym mowa w art. 123 § 1 pkt 2 k.c. Jak trafnie podniósł Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 29 czerwca 2016 roku, sygn.. akt III CZP 29/16 - nabywca wierzytelności niebędący bankiem nie może powoływać się na przerwę biegu przedawnienia spowodowaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności.

W konsekwencji nie sposób uznać jakoby powód wykazał istnienie wierzytelności (brak dowodu na postawienie w stan wymagalności całej kwoty kredytu) oraz jej wysokość.

Kwestia abuzywności klauzuli wpisanej w §5 ust. 1 umowy zawartej z pozwanym przez pierwotnego wierzyciela nie stanowiła zasadniczej kwestii rozpatrywanej w niniejszej sprawie m.in. z uwagi na to, że roszczenia dochodził fundusz sekurytyzacyjny. Roszczenie to w pewien sposób „oderwało” się od umowy kredytu wiążącej pozwanego z pierwotnym wierzycielem albowiem miało powstać dopiero po jej skutecznym wypowiedzeniu. Niemniej jednak w ocenie Sądu klauzula zawarta w umowie budzi wątpliwości z uwagi na przyznanie bankowi możliwości dowolnego, arbitralnego kształtowania tabeli kursów walut obcych. W analogicznych sprawach wypowiadały się wielokrotnie sądy różnych szczebli. Przykładowo Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 21 października 2011 roku, sygn.. akt VI ACa 420/11 stwierdził, że skoro bank może wybrać dowolne i niepoddające się weryfikacji kryteria ustalania kursów kupna i sprzedaży walut obcych, stanowiących narzędzie indeksacji kredytu i rat jego spłaty, wpływając na wysokość własnych korzyści finansowych i generując dla kredytobiorcy dodatkowe i nieprzewidywalne co do wysokości koszty kredytu, klauzule te rażąco naruszają zasadę równowagi kontraktowej stron na niekorzyść konsumentów, a także dobre obyczaje, które nakazują, by ponoszone przez konsumenta koszty związane z zawarciem i wykonywaniem umowy, o ile nie wynikają z czynników obiektywnych, były możliwe do przewidzenia, a sposób ich generowania poddawał się weryfikacji.

Biorąc powyższe pod uwagę, na podstawie cytowanych przepisów, Sąd orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w punkcie 2 sentencji wyroku biorąc pod uwagę art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 zd. 1 k.p.c. Powód przegrał sprawę, zatem zobowiązany jest zwrócić pozwanemu na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do niezbędnych kosztów postępowania w niniejszej sprawie złożyły się: koszty zastępstwa procesowego radcy prawnego – 7.200 zł ustalone w oparciu o §2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. poz. 1804 z późn. zm.) w brzmieniu z dnia wniesienia pozwu.